Bardzo często słyszymy, że pojazdy wyposażone są w systemy bezpieczeństwa czynnego i systemy bezpieczeństwa czynnego. Co to są za systemy, i jak je odróżnić?
Generalnie te dwa pojęcia łatwo rozróżnić.
Bezpieczeństwo czynne, to konstrukcja pojazdu, podzespoły i systemy pojazdu, których zadaniem jest niedoprowadzenie do wypadku lub kolizji. Czyli czynnie uczestniczą podczas prowadzenia pojazdu przez kierowcę.
Bezpieczeństwo bierne, to elementy konstrukcyjne pojazdu i systemy, których zadaniem jest zminimalizowanie skutków wypadku lub kolizji. Podzespoły i systemy są bierne podczas prowadzenia pojazdu, a uaktywniają się podczas kolizji lub wypadku.
Bezpieczeństwo czynne (aktywne)
To zespół systemów i czynników wpływających na zmniejszenie prawdopodobieństwa kolizji lub wypadku. Niewątpliwie wpływ na bezpieczeństwo czynne zwane również aktywne mają systemy elektroniczne zintegrowane z układem hamulcowym, takie jak ABS i systemy z nim współpracujące takie jak BAS,ASR,CDS,EBD często włączone w skład ESP.
Innym elektronicznym systemami aktywnego bezpieczeństwa mogą być:
System monitorowania martwego pola (BSM) - pomaga kierowcy w sprawdzaniu obszaru obu stron tylnej części samochodu podczas zmieniania pasa ruchu i ostrzega go o obecności samochodów zbliżających się z tyłu na sąsiednich pasach jezdni.
Układ utrzymujący pojazd na wybranym pasie ruchu. Jeśli kierowca przypadkowo zjedzie z zajmowanego pasa ruchu, wówczas jego pojazd nie tylko przekaże ostrzeżenie o problemie, ale również bezpiecznie nakieruje z powrotem na właściwy pas.
Aktywny tempomat - Po ustawieniu prędkości przejazdowej, oraz dystansu od pojazdów z przodu, uzyskuje się automatyczne dostosowanie prędkości do spowolnionego ruchu na drodze.
System monitorowania ruchu za pojazdem - podczas cofania ostrzega kierowcę o pojazdach, pieszych i / lub innych zagrożeniach zbliżających się z dowolnej strony samochodu. System wydaje ostrzeżenia dźwiękowe i wizualne, informując użytkownika o przeszkodach, nawet w sytuacji ograniczonej widoczności.
System monitorowania stopnia zmęczenia kierowcy - wykrywa moment, w którym użytkownik robi się śpiący lub zmęczony, kiedy to wysyła wczesne ostrzeżenie, sugerując krótki odpoczynek.
Poza elektronicznymi systemami, wpływ na bezpieczeństwo czynne maja:
Konstrukcja pojazdu - widoczność z pojazdu (szyby, oświetlenie, lusterka) jak i widoczność samego pojazdu (oświetlenie, kolor).
Ergonomia wnętrza pojazdu - dzięki której kierowca może skupić wzrok na drodze, a ręce na kierownicy.
Właściwości aerodynamiczne pojazdu zapewniające stateczność pojazdu.
Zapas mocy silnika także ma wpływ na bezpieczeństwo czynne - ułatwia wyprzedzanie pojazdu, lub przyspieszenie w razie zagrożenia.
Na bezpieczeństwo czynne ma również stan techniczny pojazdu - dla tego wymagane są okresowe badania techniczne w stacjach kontroli pojazdów, gdzie przede wszystkim sprawdzane są: układ hamulcowy, układ kierowniczy, zawieszenie i ogumienie - podzespoły te zapewniają kierowalność, odpowiednią współpracę kół z drogą oraz przyczepność do podłoża.
Pomijając powyżej opisane czynniki, do czynników mających wpływ na bezpieczeństwo czynne zaliczany jest także kierowca, a właściwie jego umiejętności, stan psychiczny i fizyczny.
Bezpieczeństwo bierne
To zespół cech pojazdu, których zadaniem jest zmniejszenie skutków zaistniałej kolizji lub wypadku dla wszystkich jego uczestników.
Do elementów poprawiających bezpieczeństwo bierne możemy zaliczyć:
- konstrukcja nadwozia: kontrolowane strefy zgniotu, wzmocnienia boczne, klatka bezpieczeństwa, pałąk stały w samochodach z nadwoziem roadster, chowane pałąki z tyłu samochodu lub wysuwane zagłówki w kabrioletach;
- odpowiedni kształt nadwozia: brak ostrych krawędzi, brak niebezpiecznie odstających elementów (np. figurka na masce silnika), składane lusterka, konstrukcja drzwi i klamek, poprzeczki zabezpieczające przed wjechaniem pod naczepę/przyczepę samochodu ciężarowego;
- łamana/składana kolumna kierownicy;
- pasy bezpieczeństwa, napinacze pasów bezpieczeństwa;
- poduszki powietrzne dla kierowcy i pasażerów wewnątrz pojazdu;
- poduszki powietrzne dla pieszych lub ładunki pirotechniczne częściowo unoszące maskę silnika;
- zagłówki foteli;
- foteliki samochodowe dla dzieci;
- szyby klejone, hartowane;
- elementy wnętrza wykonane z materiałów miękkich, niepalnych i nietoksycznych;
- szyby klejone;
- mocowanie układu napędowego uniemożliwiające jego kontakt z osobami znajdującymi się w kabinie;
- układ paliwowy posiadający zabezpieczenia przed wypływem paliwa, wykonany z elementów nieiskrzących;
- system SOS wzywający pomoc w razie wypadku.
